μέσω μάλιστα μιας δυσκολονόητης συνεργασίας μεταξύ δασαρχείων και κυνηγετικών οργανώσεων.
Για ακόμα μια φορά η Διεύθυνση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών εγκρίνει τη διάθεση πολλών εκατοντάδων υβριδικών φασιανών (ο λεγόμενος «κυνηγετικός φασιανός») σε κυνηγετικούς συλλόγους μέσω των δασαρχείων, για να «εμπλουτίσουν» τους βιότοπους διάφορων περιοχών, με σκοπό φυσικά το κυνήγι (Πηγή: diavgeia.gov.gr). Οι φασιανοί αυτοί εκτρέφονται μάλιστα σε κρατικό εκτροφείο θηραμάτων!
Οι «κυνηγετικοί φασιανοί» είναι υβρίδια που έχουν προκύψει με αναπαραγωγές τριών διαφορετικών φασιανών (κολχικό, κινεζικό και μογγολικό – Πηγή: gpeppas.gr) και ως εκ τούτου πρόκειται για ξενικό είδος που δεν ανήκει στα ελληνικά οικοσυστήματα, αλλά και σε κανένα οικοσύστημα στον κόσμο, αφού μιλάμε για υβρίδιο που κατασκεύασε ο άνθρωπος.
Την ίδια στιγμή η Ευρώπη μετράει τις πληγές της από την εισαγωγή ξενικών ειδών στα οικοσυστήματά της, πληγές που μεταφράζονται σε δισεκατομμύρια ευρώ στην ευρωπαϊκή οικονομία κάθε χρόνο! (Πηγή: europa.eu)
Το πρόβλημα της εισαγωγής ξενικών ειδών στην Ευρώπη από τέτοιου τύπου απελευθερώσεις και «εμπλουτισμούς» έχει αναγνωριστεί εδώ και πολλά χρόνια (e.g.: Carpio et al. 2017). Για τον λόγο αυτό έχει εκδοθεί σχετικός κώδικας δεοντολογίας σχετικά με το κυνήγι και την εισαγωγή εισβλητικών ειδών από την Ε.Ε. ο οποίος αναφέρει ότι πρέπει να αποφεύγεται η απελευθέρωση ξενικών ειδών θηραμάτων (Πηγή: Συμβούλιο της Ευρώπης).
Ο εν λόγω κώδικας παραπέμπει επίσης στις σχετικές με το κυνήγι οδηγίες της IUCN οι οποίες αναφέρουν ρητά ότι δεν πρέπει να εισάγονται μη αυτόχθονα (ξενικά) είδη θηραμάτων (II.C Guidelines, A.8: https://bit.ly/3cERrtq).
Την ίδια στιγμή η ίδια η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία για το Κυνήγι και τη Διατήρηση (FACE) έχει αναγνωρίσει το πρόβλημα και υιοθετήσει τις παραπάνω οδηγίες (Πηγή: Face).
Οι απελευθερώσεις κυνηγετικών φασιανών φαίνεται πως έχουν οδηγήσει σε εδραίωση πληθυσμών τουλάχιστον στις περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης (e.g. Πηγή: ihunt ) και στη Λήμνο (Πηγή: ΚΣ Λήμνου).
Στον Νέστο βρίσκεται αυτή τη στιγμή ο μοναδικός πληθυσμός αυτόχθονου φασιανού στην Ελλάδα, του Κολχικού Φασιανού (Phasianus colchicus) ο οποίος θα κινδύνευε άμεσα με υβριδισμό και γενετική μόλυνση αν ερχόταν σε επαφή με κυνηγετικούς φασιανούς.
Περιπτώσεις υβριδισμού και γενετικής μόλυνσης αυτόχθονων ειδών που έχουν ήδη λάβει χώρα μέσω αντίστοιχων απελευθερώσεων θηραμάτων υπό την αρωγή των δασαρχείων είναι αυτή του αγριόχοιρου (Πηγή: ihunt) και της ορεινής πέρδικας (Πηγή: dkose).
Επιπλέον, έχει δειχθεί ότι οι απελευθερώσεις υβριδικών φασιανών μπορεί να οδηγήσουν σε ανυπολόγιστες ζημιές σε καλλιέργειες (Πηγή: Συμβούλιο της Ευρώπης), ενώ η θηρευτική πίεση που ασκούν σε μικρότερα αυτόχθονα ζώα φαίνεται να είναι εξαιρετικά μεγάλη. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι μαζικές απελευθερώσεις υβριδικών φασιανών σε περιοχές του Βελγίου οδήγησαν σε κατάρρευση πληθυσμών ερπετών (Πηγή: Graitson & Taymans 2022). Υπενθυμίζεται ότι όλα τα ερπετά της Ελλάδας (αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης) προστατεύονται από τουλάχιστον ένα νομικό πλαίσιο, ενώ στη χώρας μας απαντώνται πάνω από 18 ενδημικά είδη και υποείδη ερπετών συνολικά (Πηγή: herpetofauna.gr).
Νεαρός φασιανός τρώει νερόφιδο
Προκύπτουν λοιπόν τα εξής ερωτήματα:
- Γιατί το αρμόδιο υπουργείο, η διεύθυνση δασών και τα δασαρχεία δεν ακολουθούν τις ευρωπαϊκές οδηγίες; Πρόκειται για άγνοια ή για περιφρόνηση;
- Γιατί τίθεται σε κίνδυνο η ισορροπία των οικοσυστημάτων με την εισαγωγή ξενικών ειδών από το ίδιο το υπουργείο περιβάλλοντος και τη διεύθυνση δασών;
- Ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι στο κοντινό ή μακρινό μέλλον δεν θα κινδυνεύσει ο μοναδικός στην Ελλάδα πληθυσμός αυτόχθονου φασιανού στον Νέστο από την ενεργητική εξάπλωση ή την απελευθέρωση του υβριδικού-κυνηγετικού φασιανού στην ευρύτερη περιοχή;
- Γιατί ενώ είναι γνωστές οι τραγικές επιπτώσεις από τα λάθη των απελευθερώσεων/«εμπλουτισμών» του παρελθόντος συνεχίζονται σήμερα τέτοιου είδους απαρχαιωμένες και αποδεδειγμένα επικίνδυνες πρακτικές;
- Τι είδους σχέση είναι αυτή μεταξύ κρατικών φορέων και των κυνηγετικών οργανώσεων με τους πρώτους να εξυπηρετούν και να διευκολύνουν σε τέτοιο βαθμό τις δεύτερες σαν να πρόκειται για θεσμικούς φορείς, ενώ πρόκειται απλά για συλλόγους χομπιστών;
- Δεδομένου ότι το Κρατικό Εκτροφείο Mπαλάνου χρηματοδοτείται για την εκτροφή θηραμάτων από το κράτος και την Ευρωπαϊκή Ένωση (βλέπε header: kpem.gr) με σκοπό την εξυπηρέτηση του χόμπι του κυνηγιού, γιατί δεν υπάρχει αντίστοιχη σχέση εξυπηρέτησης και οικονομικής ενίσχυσης και άλλων χόμπι που σχετίζονται με την ύπαιθρο, μάλιστα πιο φιλικών προς το περιβάλλον, όπως για παράδειγμα η ορειβασία, το ποδήλατο και η φωτογράφηση άγριας ζωής;